Protonentherapie: precisie voorop, veiligheid als fundament

26 juni 2025

Protonentherapie is een innovatieve vorm van radiotherapie waarbij tumoren met uiterste precisie worden bestraald, terwijl omliggend gezond weefsel zoveel mogelijk wordt gespaard. Klinisch fysicus Gloria Vilches Freixas verdiept zich dagelijks in de werking en toepassing van deze technologie. In dit blog deelt ze haar expertise over de werking van protonentherapie, toepassingen én toekomst van protonentherapie.

Veiligheid, precisie en vernieuwing

"Mijn werk draait om het borgen van kwaliteit en veiligheid, maar ook om het voortdurend verbeteren van de behandelmogelijkheden," vertelt Gloria Vilches Freixas. Als klinisch fysicus is zij verantwoordelijk voor de technische nauwkeurigheid van de bestralingen. "We controleren dagelijks of de apparatuur correct functioneert en of de stralingsdosis exact wordt toegediend zoals gepland. Daarnaast voeren we periodieke metingen uit aan het protonenapparaat en het beeldvormingssysteem om afwijkingen vroegtijdig te signaleren." Maar de rol van de klinisch fysicus gaat verder dan kwaliteitscontrole. Gloria is actief betrokken bij het behandelteam, zeker bij complexe casussen. "Bij afwijkende anatomie, zwangerschap of tumoren dicht bij gevoelige organen denken we mee over de optimale positionering, beeldvorming en stralingsrichting. De behandelingen worden steeds individueler, en dus is samenwerking tussen fysici, artsen en laboranten cruciaal."
 

Protonentherapie als gamechanger voor specifieke patiëntgroepen

Sommige patiëntgroepen profiteren uitzonderlijk van protonentherapie. "Denk aan jonge vrouwen met borstkanker: bij een deel van hen kunnen we met protonen de gezonde borst, long en het hart veel beter ontzien dan met fotonen," licht Gloria toe. Ook jonge lymfoompatiënten onder de 50 jaar profiteren van de gerichte aanpak. “We kunnen secundaire tumoren in de toekomst helpen voorkomen door de belasting van gezond weefsel tot een minimum te beperken.” Een andere bijzondere toepassing is protonentherapie bij zwangere vrouwen. “Dit vergt uiterste precisie, omdat je twee levens tegelijk beschermt. Daarom hebben we een internationale werkgroep opgezet om kennis en ervaring te bundelen. Onze wens is dat deze indicatie op termijn standaard erkend wordt voor protonentherapie.”
 

Technologische vooruitgang: van beeldsturing tot ademhalingscontrole

De technologie achter protonentherapie ontwikkelt zich razendsnel. "We richten ons op het verder verkleinen van marges en het beperken van de impact van ademhaling op de precisie, met name bij behandelingen in de borst- of buikregio," vertelt Gloria. “Hoe kleiner de veiligheidsmarge die we moeten nemen, hoe beter we gezonde organen kunnen sparen.” Een belangrijke stap daarin is de toepassing van ademhalingsgestuurde bestraling, zoals de ‘breath-hold’-techniek. "We waren een van de eerste centra in Europa die deze techniek met protonen succesvol toepasten bij lymfoom en borstkankerpatiënten. Daarmee kunnen we de beweging van organen stabiliseren en de straling nog gerichter inzetten."
 

Samen werken aan de beste zorg

Wat Gloria motiveert? De samenwerking en de gezamenlijke missie. “Iedere patiënt is uniek. Alleen door medische, technische en klinische kennis te combineren kunnen we voor elke situatie de best passende oplossing vinden. Die gedeelde verantwoordelijkheid – om samen de zorg beter en veiliger te maken – geeft mijn werk betekenis.” Tot slot hoopt Gloria dat mensen protonentherapie steeds beter leren kennen. "Het is een innovatieve behandeling die we bij Maastro toepassen die voor een bepaalde groep patiënten een groot verschil kan maken."

Protonen KF Gloria

Klinisch fysicus, Gloria Vilches Freixas

Protonentherapie als gamechanger voor specifieke patiëntgroepen

"Denk aan jonge vrouwen met borstkanker: bij een deel van hen kunnen we met protonen de gezonde borst, long en het hart veel beter ontzien dan met fotonen"