Wetenschap is nooit het werk van één individu
Op 20 juni hield prof. dr. Kasper Rouschop zijn oratie bij de officiële benoeming tot hoogleraar in het kankeronderzoek aan Maastricht University. Een bevestiging van de impact die hij, samen met zijn team van Maastro’s onderzoeksdivisie ‘Laboratory Research’, heeft gemaakt op het gebied van kankeronderzoek. “Ik heb nooit per se hoogleraar willen worden”, grapt hij.
In zijn oratie deelde hij zijn visie op kankerbehandeling en het onderzoek naar zuurstoftekort in tumoren. De gebieden met zuurstofgebrek zijn immers een belangrijke reden voor resistentie tegen anti-kanker therapieën. Belangrijke toevoeging, volgens hem: “Wetenschap is nooit het werk van één individu, maar van een team dat samen zoekt naar antwoorden voor de patiëntenzorg van de toekomst.” Het is de gezamenlijke inspanning van zijn team en de zoektocht naar nieuwe kennis die uiteindelijk een verschil kan maken voor patiënten.
Het onderzoek
Kaspers onderzoek richt zich op de invloed en gevolgen van zuurstoftekort in tumoren. “Wanneer kankercellen onder zuurstofgebrek komen te staan, vormen ze blaasjes die gebruikt worden om voedingsstoffen te recyclen, energie te verkrijgen en zelfs om signalen naar hun omgeving te sturen. Deze signalen kunnen nieuwe bloedvaten aanwakkeren, waardoor de tumor zelf voorzien wordt van zuurstof, verder kan groeien en voor uitzaaiing kan zorgen.”
“Dit mechanisme is cruciaal voor het voortbestaan van tumoren. Door te begrijpen hoe tumoren dit proces gebruiken, hopen we manieren te vinden om dit aanpassingsmechanisme te blokkeren, zodat kankercellen niet in staat zijn zich aan te passen aan zuurstoftekort.”
Maatschappelijke relevantie
Het onderzoek naar zuurstoftekort in kankercellen is niet alleen van belang binnen de muren van Maastro, maar heeft een bredere maatschappelijke weerslag. “Begrip van de onderliggende mechanismen die kankercellen helpen overleven in zuurstofarme omgevingen, kan direct bijdragen aan nieuwe behandelingsmethoden.”
Het onderzoeksteam bevindt zich in de preklinische fase van hun onderzoek. Ze ontdekten dat het blokkeren van de blaasjescommunicatie in muismodellen leidt tot minder uitzaaiingen en een vermindering van de tumorgroei. De volgende stap is om deze bevindingen te vertalen naar klinische studies en daadwerkelijk te testen bij patiënten.
Kasper benadrukt dat het proces van wetenschappelijk onderzoek lang duurt en dat de weg naar effectieve therapieën complex is. Toch blijft hij vastberaden in de missie van het team om uiteindelijk wat te betekenen voor patiënten: “Ik hoop dat we, als we dit in patiënten kunnen testen, een echte impact kunnen hebben. Al is het maar voor een klein percentage van de patiënten.”
Erkenning en teamwork
In 2023 werd Kasper benoemd tot profileringshoogleraar aan Maastricht University, een titel die vooral de gelegenheid biedt om het werk van zijn team verder te delen met de wereld. “Het is een mooie erkenning voor het werk dat we samen hebben gedaan. En het biedt de kans om het gesprek te openen en meer erkenning te krijgen voor het belang van het onderzoek.” En dat terwijl hij eigenlijk maar voor twee jaar plaats zou nemen bij Maastro. Maar na 20 jaar verveelt het nog steeds niet, zo zegt hij zelf.
Kasper benadrukt in zijn oratie, die op 20 juni plaatsvond, dat wetenschappelijk onderzoek altijd een teaminspanning is. De oratie is niet alleen bedoeld om het onderzoek uit te leggen, maar vooral om het publiek bewust te maken van de cruciale rol die het team speelt. "Het gaat niet om mij," zegt Kasper, "maar om de gezamenlijke inspanning die we met elkaar leveren. We werken samen aan een belangrijk doel. Ik hoop dat we aan het einde van de rit een verschil hebben gemaakt voor patiënten. Al zijn het er maar tien; als zij beter of langer geleefd hebben of zelfs genezen zijn, dan hebben we het goed gedaan.”
Laboratory Research: een Maastro onderzoeksdivisie
Maastro is een topklinisch instituut op het gebied van geavanceerde radiotherapie en klinisch onderzoek, toegewijd aan het continu verbeteren van patiëntenzorg door middel van innovatie. Met een multidisciplinair team van ongeveer 380 professionals en met locaties in het zuiden van Nederland behandelt Maastro jaarlijks meer dan 4.000 patiënten met fotonentherapie en specialistische proton- en brachytherapieën.
Door samen behandelingen te ontwikkelen met internationale partners en samen te werken met lokale zorgaanbieders, versnelt Maastro de vertaling van wetenschappelijke doorbraken naar betere behandeluitkomsten voor patiënten.
De divisie Laboratory Research (Het Maastro Lab) is een van de 6 onderzoeksdivisies van Maastro die de biologische processen achter kanker en therapieresistentie onderzoekt en deze kennis wil inzetten om betere behandelingen tegen kanker te ontwikkelen. De divisie maakt deel uit van de onderzoeksschool GROW, de Faculty of Health, Medicine and Life Science van de Universiteit Maastricht.