Primeur bij Maastro: eerste patiënt met borstkanker behandeld met breath-hold protonentherapie

30 april 2025

Voor het eerst in Nederland is bij Maastro een patiënt met borstkanker aan de linkerborst behandeld met protonentherapie in combinatie met de zogenaamde breath-hold-techniek. Door tijdens de bestraling de ademhaling tijdelijk vast te houden, verschuift het hart iets naar achteren en wordt afstand tussen het hart en het bestraalde gebied groter , waardoor het beter beschermd wordt tegen stralingsdosis. Dit verkleint de kans op latere bijwerkingen zoals hartfalen of een hartinfarct.

Maastro2025 Maastro collega demonstreert Breathhold techniek protonentherapie LR01

Met behulp van een speciale bril met een meetbalkje kunnen patiënten zelf volgen of hun ademhaling het juiste niveau heeft. AronNijs Fotografie.

Deze verfijnde behandeltechniek is speciaal ontwikkeld door Maastro en volgt op het eerdere succes van breath-hold protonentherapie bij lymfeklierkanker. Protonentherapie is al bekend als een zeer precieze bestralingsvorm, waarmee omliggende gezonde weefsels zoveel mogelijk worden gespaard. Door nu ook ademcontrole toe te passen, wordt de bescherming van het hart bij borstkankerbehandeling verder geoptimaliseerd.

Slimme innovaties: zuurstofslang en “virtual reality”-bril

Bijzonder aan deze nieuwe toepassing is dat patiënten via een slangetje zuurstofrijke lucht krijgen toegediend, zodat zij comfortabeler en langer stil kunnen blijven liggen en de adem kunnen vasthouden. De ademhaling van de patiënt wordt gemonitord door tijdens de bestraling voortdurend de positie van het huidoppervlak te volgen (dit heet surface tracking) . Met behulp van een speciale bril met een meetbalkje kunnen patiënten bovendien zelf volgen of hun ademhaling het juiste niveau heeft. Zodra hiervan wordt afgeweken, stopt het bestralingsapparaat automatisch en wordt de behandeling hervat zodra het ademniveau weer klopt.

Voor wie geschikt?

Niet iedere patiënt heeft baat bij deze intensievere en kostbare methode. Op basis van vijf jaar onderzoek heeft Maastro een hulpmiddel ontwikkeld waarmee nauwkeurig kan worden bepaald welke patiënten hiervoor in aanmerking komen. Dit zijn met name vrouwen jonger dan 50 jaar, met borstkanker aan de linker kant, met risicofactoren op hart- en vaatziekten zoals een hoge BMI, diabetes of verhoogd cholesterol, en bij wie de klieren bij het borstbeen moeten worden meebestraald. Jaarlijks zullen naar verwachting 5 tot 10 patiënten profiteren van deze behandeling.

Maastro verstevigt hiermee zijn positie als nationaal expertcentrum voor protonentherapie en specialistische oncologische zorg. 

We zijn trots dat we als eerste in Nederland deze techniek kunnen aanbieden aan borstkankerpatiënten. Het is een prachtig voorbeeld van patiëntgerichte innovatie en zorg op maat. Door slim gebruik van technologie én een zorgvuldige selectie zorgen we ervoor dat we de best mogelijke behandeling geven aan wie daar echt baat bij heeft.

Prof. dr. Maria Jacobs, CEO van Maastro

Dankzij onze uitgebreide ervaring en data kunnen we nu precies voorspellen bij welke vrouwen deze behandeling daadwerkelijk gezondheidswinst oplevert. De eerste patiënt heeft de behandeling uitstekend doorstaan. Dit geeft ons alle vertrouwen om deze techniek verder in te zetten.

Prof. dr. Liesbeth Boersma, radiotherapeut-oncoloog